Μια καλά κρυμμένη δυνατότητά μας να αυτοθεραπευόμαστε και να βοηθάμε οι ίδιοι τον εαυτό μας να προχωρήσει μπροστά. Ο Χείρωνας ενσαρκώνει την ίδια τη θεραπεία, ως προϊόν του χρόνου και του πόνου. Γι’ αυτό λέγεται ίσως ότι ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός. Ο μυθολογικός Κρόνος είναι άλλωστε και ο φυσικός πατέρας του Χείρωνα.

Τι είναι όμως τελικά θεραπεία; Συχνά χρησιμοποιούμε τη λέξη αυτή, εννοώντας ο καθένας διαφορετικά πράγματα, ενώ η σύγχυση είναι αναμφισβήτητα μεγάλη. Ωστόσο, το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να δώσει έτοιμους ορισμούς ή απαντήσεις, αλλά πολύ περισσότερο κάποια τροφή για σκέψη.

Σε μια ολιστική προσέγγιση του ανθρώπου, η θεραπεία νοείται σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, τα οποία συνδέονται ταυτόχρονα μεταξύ τους. Το σωματικό επίπεδο και η εμφάνιση των συμπτωμάτων εκεί αποτελεί για τους ολιστικούς θεραπευτές την κατάληξη απλώς μιας δυσλειτουργίας, η οποία μπορεί να έχει την αφετηρία της σε ένα συναισθηματικό ή νοητικό επίπεδο ή ακόμη παραπέρα.

Η ολιστική αυτή αντίληψη της υγείας δεν αποτελεί κάτι καινούργιο – αλλά μάλλον κάτι πανάρχαιο. Η σύγχρονη θεώρηση της ψυχοσωματικής φύσης πολλών ασθενειών, κομίζει απλώς στον σκεπτικιστή την επιστημονική απόδειξη και φέρνει πλέον εγγύτερα την ιατρική του παρόντος, του παρελθόντος και του μέλλοντος.

Ο Χείρωνας στη Μυθολογία αναφέρεται ως ο πρώτος βοτανοθεραπευτής. Γνωρίζει τα μυστικά των γιατρικών της φύσης, τα χρησιμοποιεί και τα διδάσκει. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Ταυτόχρονα, συμβολίζει και πολλά παραπάνω, σε σχέση με τη θεραπεία, αλλά και σε σχέση με τον πόνο.

Στη συλλογική μας συνείδηση υπάρχει καλά ριζωμένη η πεποίθηση πως ο πόνος αποτελεί κάτι περιττό – κάτι που πρέπει πάση θυσία να εκδιωχθεί, να εξαφανιστεί, να καταπολεμηθεί. Και η θεραπεία νοείται συχνά ως η έλλειψη του πόνου ή τουλάχιστον ως μια μάχη εναντίον του. Ωστόσο, όσο ο πόνος ανακηρύσσεται σε εχθρό και καταπολεμείται με σφοδρότητα, η θεραπεία βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά απ’ τη σφαίρα της συνείδησής μας.

Το ίδιο το Αρχέτυπο του θεραπευτή – ο Χείρωνας – αναγκάζεται να συσχετιστεί τόσο στενά με τον πόνο, όσο με τίποτε άλλο στη μυθολογική του ιστορία. Μάλιστα λέγεται, ότι όσο ζει πονά και όντας ημίθεος και άρα αθάνατος, είναι «καταδικασμένος» να υποφέρει τον πόνο του για πάντα. Έτσι, παρακαλεί τους θεούς να άρουν την αθανασία του και η προσευχή του πράγματι εισακούγεται από το Δία. Μάλιστα, μια πολύ ενδιαφέρουσα μυθολογική πλοκή προηγείται της οριστικής λύτρωσης του Χείρωνα. Είναι η απελευθέρωση του Προμηθέα, με την οποία σίγουρα θ’ ασχοληθούμε μελλοντικά στη στήλη αυτή.

Ο Χείρωνας, λοιπόν, ζει με τον πόνο και αυτό θα έπρεπε να μας υποψιάσει για τη σημασία του πόνου στη θεραπευτική διαδικασία. Η θεραπεία δεν είναι το αντίθετο του πόνου, όπως μπορεί να θεωρούμε ως αυτονόητο, σήμερα. Αν ήταν έτσι, τότε ο Χείρωνας σίγουρα δε θα ήταν θεραπευτής. Ο πόνος φαίνεται να είναι μέρος της θεραπείας και βασικός καταλύτης κάθε θεραπευτικής διαδικασίας. Ο πόνος διευκολύνει και εκκινεί τη θεραπεία, γιατί μας ειδοποιεί ότι υπάρχει και κάτι ακόμη για να «δούμε». Μας επισημαίνει ότι ήρθε η ώρα να συμπεριλάβουμε στη συνείδησή μας κάτι ακόμη – κάτι που, ως τώρα, μας ήταν ασυνείδητο.

Υπό αυτή την έννοια, η θεραπεία του ανθρώπου έγκειται σε μια διεύρυνση της σφαίρας του συνειδητού. Και επίσης υπό αυτή την έννοια, δεν υπάρχει τελικά κανείς εκεί εξώ για να μας θεραπεύσει. Η ίδια η ζωή αποτελεί το θεραπευτικό μας δρόμο, αρκεί να πορευόμαστε σ’ αυτή με αυξανόμενη συνείδηση.

Ο Καζαντζάκης – πολύ πετυχημένα – παρομοιάζει τον ήχο από τα καρπούζια στο κρητικό μποστάνι του παππού του, με τις συνειδήσεις των ανθρώπων. Στην σιγαλιά της νύχτας, τα καρπούζια που μεγαλώνουν ακούγονται σαν να σπάνε – το κέλυφός τους μεγαλώνει, έως ότου γίνουν ώριμα και μελωμένα φρούτα.

Ο Χείρωνας μας κάνει – αν μη τι άλλο – να συνειδητοποιήσουμε την αξία και το σκοπό κάθε πόνου. Μας διδάσκει επίσης ότι η αυτοθεραπεία είναι μια πράξη της συνείδησης.

Εγχείρημα Χείρωνας