Αν υπάρχει ένα μυθολογικό ταξίδι, το οποίο μας μιλά για την αναζήτηση της αληθινής μας ταυτότητας, αυτό είναι το ταξίδι του Οδυσσέα.
Ο πολυμήχανος ήρωας βγήκε – μαζί με άλλους, πολλούς – νικητής από την Τρωική εκστρατεία, αλλά ήταν απ’ τους λίγους που κατάφεραν να αντικρίσουν και πάλι την πατρίδα.
Μετά από μια μακρά περιπλάνηση και μέσα από πολλές και δύσκολες δοκιμασίες, έφτασε μια μέρα και πάλι στο βασίλειό του, έχοντας χάσει, στη διαδρομή, όλους του τους συντρόφους.
Αφέθηκε με τόλμη, σε ένα μεγάλο και αβέβαιο ταξίδι, στο οποίο η μία απογοήτευση διαδέχεται την άλλη.
Έχει, ίσως, εξαιρετικό ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο θεός που «καταδιώκει» τον Οδυσσέα και τον αναγκάζει να περάσει από τους δώδεκα σταθμούς, είναι ο Ποσειδώνας. Στην Αστρολογία, ο Ποσειδώνας θεωρείται ως ο θεός της γοητείας και της απογοήτευσης, αλλά και ως θεός του ιδανικού και του ονείρου. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι – όπως, συχνά, πιστεύουμε – ένας θεός ήπιος ή ρομαντικός. Αντιθέτως, είναι ένας θεός «οργισμένος» και σκληρός.
Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι, αφού ο Ποσειδώνας έχει την αποστολή να μας ταρακουνά και να μας ξυπνά από τα όνειρα εκείνα, που είναι απατηλά. Κυβερνά τα ύδατα – δηλαδή, τις αισθήσεις – αλλά και τις ψευδαισθήσεις. Μας στέλνει τα μεγάλα – τα αληθινά μας – όνειρα και τα ιδανικά, μας κινητοποιεί μέσω της νοσταλγίας κάποιας Ιθάκης και μετά, δε μας αφήνει σε ησυχία, μέχρι να βεβαιωθεί ότι οδεύουμε προς τα εκεί. Κρατάει το καρότο και ταυτόχρονα, το μαστίγιο…
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, τρία αδέλφια – ο Δίας, ο Ποσειδώνας και ο Άδης – μοιράζονται τον κόσμο, αδελφικά. Ο πάνω κόσμος ανήκει στο Δία, ο κάτω κόσμος δίνεται στον Άδη και ο ενδιάμεσος κόσμος – ο κόσμος μας – στον Ποσειδώνα.
Ο Ποσειδώνας είναι ο κύριος της γης και των υδάτων. Από τη στιγμή που η σταγόνα αποχωρίζεται από το σύννεφο και πέφτει στη γη, βρίσκεται, υπό μία έννοια, στη δικαιοδοσία του. Το ταξίδι της κάθε σταγόνας προς τη θάλασσα – ο κύκλος του νερού – κυβερνάται από το μυστήριο αυτό θεό. Και ο Ποσειδώνας θέλει η σταγόνα να φτάσει κάποτε στη θάλασσα, όπως επίσης θέλει να οδηγήσει τον Οδυσσέα στην Ιθάκη.
Ο δρόμος, όμως, δεν είναι ευθύς, ούτε είναι εύκολος. Γι’ αυτό και το νερό έχει υπομονή και έχει και μνήμη. Σε βάθος χρόνου, το νερό αποδεικνύεται ένα πανίσχυρο στοιχείο. Η υγρασία διαπερνά ακόμα και το τσιμέντο και δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να εμποδίσει το νερό να φτάσει, μακροπρόθεσμα, στον προορισμό του.
Για το νερό, ο ταχύτερος δρόμος προς τη θάλασσα είναι το ποτάμι. Όλα τα ποτάμια χαράζουν στη γη τις διαδρομές τους και οι διαδρομές αυτές είναι, εκ πρώτης όψεως, ανεξήγητες. Έχουν στροφές, έχουν διακλαδώσεις και παραπόταμους. Οι περιπλανήσεις του Οδυσσέα μπορεί να φαίνονται άσκοπες και ήταν ίσως κουραστικές και επικίνδυνες – παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν, σίγουρα, απαραίτητες. Αποτέλεσαν τον ταχύτερο δρόμο για την Ιθάκη του.
Ανδρέας Παλαιολόγος
Εγχείρημα Χείρωνας, στήλη «Χείρωνας σε Δράση»
